МЕНСК. ЦАРКВА СВЯТЫХ АПОСТАЛАЎ ПЕТРА І ПАЎЛА Помнік дойлідства з элементамі рэнесансу і барока. У 1612—13 гг. на скрыжаванні вул. Нямігі і Ракаўскай праваслаўным брацтвам было распачата будаўніцтва мураванай царквы і манастыра, якія да пачатку 1620 г. былі збудаваныя. У 1795 г. рэканструявана і перайменавана ў Кацярыненскую. У 1870—71 гг. перабудаваная: зроблены купал на квадратным пастаменце, пабудаваныя новыя трох’ярусныя чатырохгранныя шатровыя вежы на галоўным фасадзе. Перабудовы рабілі і ў канцы XIX ст.: быў зняты купал і зменены галоўны фасад, да заходняга фасаду зробленая прыбудоўка. Мураваная трохнефавая шасцістаўповая базіліка з пяціграннай апсідай і дзвюма вежамі. Галоўны фасад трохчасткавы: цэнтральная частка завершаная высокім трохкутным франтонам, над уваходам вялікае паўцыркульнае вакно; две бакавыя часткі дэкарыраваны неглыбокімі нішамі паўцыркульнага і прастакутнага абрысу, фланкіраваны трох’яруснымі вежамі-званіцамі, якія завершаныя шлемападобнымі купаламі. Над апсідай — франтон асноўнага аб’ёму з люкарнай. Бакавыя фасады дэкарыраваныя высокімі пілястрамі, паміж імі ў неглыбокіх нішах размешчаныя спараныя паўцыркульныя вокны, якія асвятляюць бакавыя і цэнтральны нефы. Сцены завершаныя тонкапрафіляваным карнізам. У інтэр’еры цэнтральны неф мае цыліндрычныя скляпенні з распалубкамі, бакавыя нефы — крыжовыя. Побач з царквой захаваўся царкоўны дом XIX ст. (вул. Астроўскага, 2). Храм пашкоджаны ў ІІ Сусветную вайну. У 1972—79 гг. рэстаўраваны паводле праекту Менскіх навукова-рэстаўрацыйных і вытворчых майстэрняў Міністэрства культуры БССР (дойлід А.I. Курто). У будынку былі размешчаныя Архіў навукова-тэхнічнай дакументацыі БССР і Архіў-музей літаратуры і мастацтва БССР. З чэрвеня 1991 г. аддадзены вернікам. Помнік рэспубліканскага значэння. Т.І. Чарняўская http://szlachta.io.ua/s211163/doylidstva_belarusi._chastka_5_mensk._metrapaliten-pyaredzelki