Смаляны. Спаса-Праабражэнская царква
2010.08
Гістарычны агляд:
СМАЛЯНЫ. ЦАРКВА ПРААБРАЖЭННЯ ГАСПОДНЯГА

Помнік драўлянага дойлідства. Пабудаваная ў 2-й палове XVIII ст. ў в. Смаляны (Аршанскі р-н). Мае рысы стылю барока. Складаецца з дзвюх частак: ніжняй мураванай і верхняй драўлянай. Асноўны прастакутны ў плане зруб (даўжыня 18 м, шырыня 13,7, вышыня каля 22 м) з трох бакоў абкружаны закрытай абходнай галерэяй, накрыты крыжападобным дахам з франтонамі на тарцах. З усходу да яго прылягае пяцігранны алтарны зруб і рызніцы. Сяродкрыжжа ўвянчанае купалам на двух’ярусным светлавым барабане. З боку галоўнага фасаду ўзнімаюцца две вежы з шатровымі дахамі. Вокны асноўнага аб’ёму прастакутныя, спараныя, алтарнай апсіды — прастакутныя, барабану — паўцыркульныя і лучковыя. Над уваходам размешчаныя хоры. Алтар аддзяляе ярусны разны іканастас. На купале — размалёўкі XVIII ст., якія вызначаюцца жывапіснасцю каляровай гамы і манументальнасцю кампазіцыі (зробленыя тэмперай па дошках). Намаляваныя дванаццаць апосталаў у поўны рост. Велічныя постаці на блакітным фоне ў адзенні вохрыста-чырвонага, балотна-зялёнага, залаціста-карычневага колераў запаўняюць амаль усе роўніцы граней купалу.

У канцы 1930-х гадоў царква была зачыненая. Будынак выкарыстоўваўся пад вінзавод. Цяпер царква дзейнічае. Помнік рэспубліканскага значэння.

Ю.А. Якімовіч, Э.I. Вецер

http://szlachta.io.ua/s211284/doylidstva_belarusi._chastka_6_r-ya